autorka: Ania Knapek, studentka Psychologii, wolontariuszka PDS
Miłość
Wydaje się być wszechobecna i towarzyszy nam na różnych etapach rozwoju. Bardzo często stanowi przewodni motyw wybitnych dzieł lub utworów literackich. Może być sensem życia, drogą do szczęścia lub niespełnionym marzeniem. Pomimo, że jej wpływy są rozpowszechnione w kulturze, a ona sama zdaje się być znajomym elementem naszej życiowej układanki, bardzo trudno o jednoznaczną i klarowną definicję tego zjawiska.
Co składa się na miłość?
Odpowiedzi na to pytanie udziela Robert Sternberg, według którego miłość złożona jest z trzech składników: intymności, namiętności oraz zaangażowania (Sternberg, 1986). Natężenie każdego z nich zmienia się wraz z upływem czasu oraz na różnych etapach rozwoju związku. Rozłożenie zjawiska, jakim jest miłość, na części pierwsze pozwala dostrzec jego wieloaspektowość, a różnorodne konstelacje tychże składników oraz poziomy ich natężenia umożliwiają wyodrębnienie konkretnych faz związku (Olesiński, 2013).
Pierwszym elementem wyodrębnionym przez Sternberga jest intymność. Składa się na nią nie tylko troska o partnera, ale również wzajemny szacunek, zrozumienie oraz wsparcie. Niezwykle istotna jest wzajemna komunikacja oraz obustronne zaufanie. Natężenie intymności łagodnie rośnie, po czym utrzymuje się na stałym poziomie. Zdarza się, że po pewnym czasie następuje delikatny jej spadek, choć nie stanowi to reguły (Wojciszke, 2019).
Kolejnym czynnikiem, który Sternberg uwzględnia w swojej teorii, jest namiętność. Ma ona podłoże fizjologiczne oraz nie podlega wolicjonalnej kontroli. Zarówno jej wzrost jak i spadek następują szybko i dynamicznie (Wojciszke, 1993).
Trzecim składnikiem jest zaangażowanie, obejmujące wszelkie wysiłki podejmowane na rzecz związku oraz zobowiązania partnerów. W odróżnieniu od namiętności, podlega wolicjonalnej kontroli. Wydaje się, iż zależy ono od satysfakcji, poziomu inwestycji w relację oraz jakości potencjalnych, alternatywnych związków (Wojciszke, 2019). Dzięki niemu relacja staje się trwalsza, a partnerzy gotowi są stawiać czoła przeszkodom, które pojawiają się na ich drodze. Zaangażowanie na początku stopniowo wzrasta, później utrzymuje się na stałym poziomie, a podczas rozpadu związku następuje jego natychmiastowe wycofanie.
Ogólny zarys rozwoju związku
Różne konstelacje poszczególnych składników, ich obecność lub brak, są charakterystyczne dla konkretnych faz rozwoju związku. Zakochanie połączone jest z silnym doświadczaniem namiętności. Jest intensywne, lecz jednocześnie krótkotrwałe. Łączy się z idealizowaniem związku oraz partnera (Wojciszke, 2019). Podczas fazy romantycznych początków pojawia się chęć jak najczęstszych kontaktów z ukochaną osobą, co wydaje się implikować rozwój intymności. Miłość kompletna charakteryzuje się występowaniem wszystkich jej składników i kończy się wraz ze zniknięciem lub spadkiem poziomu namiętności. Po tym czasie następuje etap miłości przyjacielskiej, podczas którego para stara się utrzymywać intymność na względnie stałym poziomie. Kiedy zanika intymność, a jedynym elementem podtrzymującym związek jest zaangażowanie, rozpoczyna się faza związku pustego. Ostatnią fazą związku jest jego rozpad, podczas którego dochodzi do wycofania zobowiązania (Wojciszke, 2019).
Literatura
Sternberg R.J., A triangular theory of love. Psychological Review 93
Wojciszke B., (2019), Psychologia społeczna
Wojciszke B., (1993) ,Psychologia miłości
Olesiński P. (2013), Rozwojowe ujęcie Trójczynnikowej Teorii Miłości Sternberga – trójwarstwowa miłość. Psychologia Rozwojowa, tom 18, nr.2
Comments