autorka: Kinga Duchnowska, studentka Psychologii, wolontariuszka PDS
Przemoc może występować w różnych postaciach. Najczęściej z przemocą kojarzy nam się przemoc fizyczna, np. uderzanie, bicie, kopanie, ciąganie za włosy, popychanie, celowe niszczenie cudzych rzeczy itp. Ale przemoc to nie tylko fizyczne obrażenia czy zniszczenia– pod hasłem przemocy kryje się dużo więcej. Przemoc może być: werbalna, np. agresja słowna, złośliwe przekomarzanie, wyzywanie, raniące komentarze, grożenie, wyśmiewanie; socjalna – czyli przemoc w relacjach społecznych, np. lekceważenie, plotkowanie, obgadywanie, wykluczenie, ignorowanie, izolowanie, celowe milczenie, unieważnianie; oraz cyberprzemoc – przemoc internetowa, np. upokarzające obrazki, przerobione fotografie, obraźliwe wiadomości tekstowe czy głosowe, wulgarne wiadomości, szantażowanie, podszywanie się pod kogoś wbrew jego woli, włamanie do poczty elektronicznej, kont w sieci, w różnych aplikacjach, portalach, stronach internetowych itd., rozsyłanie filmów i zdjęć, fotomontaży, bądź nagrań innych osób bez ich zgody, po to aby im zaszkodzić. Form cyberprzemocy jest naprawdę wiele.
Uczniowie w szkołach mogą doświadczać ze strony rówieśników każdego z wyżej wymienionych aktów przemocy, zarówno fizycznej jak i werbalnej, socjalnej czy też przemocy internetowej. Ta ostatnia często ignorowana przez otoczenie dorosłych wywiera coraz większe piętno na dzieciach i młodzieży. Ostatnie miesiące przeniosły naszą aktywność w sieć a tym samym staliśmy się bardziej podatni na ataki internetowe. Dzieci podczas epidemii koronowirusa zostały zamknięte w domach, zmuszone do zdalnej nauki. Przemoc internetowa osiągnęła więc nowy wymiar ponieważ była jedyną możliwą do zastosowania w czasie kovidowych ograniczeń.
Zjawisko cyberprzemocy najkrócej definiuje się jako przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Podstawowe formy zjawiska to nękanie, straszenie, szantażowanie poprzez sieć.
Otwarcie w czasie edukacji zdalnej forów dyskusyjnych, komunikatorów, mediów społecznościowych dla uczniów utrudniło rodzicom kontrolę spędzanego czasu dziecka w Internecie. Niektóre zajęcia prowadzone w e-szkole wymagały od uczniów utrzymywania kontaktów online poza lekcjami w celu wykonania prac zespołowych, projektu związanego z programem nauczania. Problemem e-szkoły stało się weryfikowanie zdobytej przez dzieci wiedzy, przeprowadzanie sprawdzianów – pojawiły się informacje o ściąganiu, komunikowaniu się przez uczniów podczas testów i przekazywanie sobie odpowiedzi. Wśród dzieci pojawiały się próby wymuszeń, gdzie zdolne dzieci były zmuszane przez innych do podpowiadania, podawania odpowiedzi, napisania pracy (poprzez szantaże, zastraszania udostępnieniem w sieci treści kompromitujących) – rozprzestrzenił się mobbing szkolny a zdalne lekcje dały możliwość dopuszczania się takich naruszeń przez uczniów. Brak bezpośredniego kontaktu z nauczycielem powodował, iż nie miał on wglądu w sytuację ucznia – przecież trudno byłoby rozpoznać kłopoty emocjonalne ucznia patrząc na niewyraźny obraz z kamery (o ile byłaby w ogóle włączona). Zdalne nauczanie było więc wyzwaniem dla uczniów oraz nauczycieli pod wieloma względami.
Treści przekazywane w Internecie rozprzestrzeniają się w mgnieniu oka na ogromną skalę. To realne zagrożenie dla dzieci. To co odbierają one w sieci nie zawsze jest przystosowane do ich wieku i rozwoju. Formami przemocy internetowej poza wymienionymi wcześniej są również rozprzestrzenianie pornografii, nawiązywanie kontaktu przez Internet z nieznajomymi – zawieranie znajomości w sieci, przesyłanie swoich intymnych zdjęć innym osobom, eksperymentowanie z internetową tożsamością itd. Innym poważnym zagrożeniem są patostreamy, czyli materiały filmowe zamieszczane w Internecie, przedstawiające patologiczne zachowania - pełne przemocy fizycznej, słownej, wulgaryzmów, prezentujące nieakceptowalne w społeczeństwie zachowania. Z przemocą internetową dzieci mogły się spotkać w serwisach społecznościowych, komunikatorach, blogach, czatach, stronach internetowych, w poczcie elektronicznej, SMS, MMS, w grach internetowych itd. Według najnowszego raportu NASK Nastolatek 3.0, co piąty uczeń i uczennica deklarują, że doświadczyli przemocy w Internecie.
Najczęstszymi jej przejawami są: wyzywanie (29,7%), ośmieszanie (22,8%) czy poniżanie (22%). W przypadku przemocy słownej w Internecie nastolatki najczęściej podlegali dyskryminacji ze względu na wygląd fizyczny (13,7%), ubiór (8,5%) oraz upodobania i hobby (9,7%).
4.11.2021 Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Przemocy i Nękaniu w szkole, w tym nękaniu przy użyciu technik cyfrowych ma zwrócić uwagę na to, że przemoc w szkole we wszystkich jej postaciach stanowi naruszenie praw dzieci i młodzieży, wzywa do wzmocnienia inicjatyw, które przyspieszą postępy w zapobieganiu i eliminowaniu przemocy w szkole, w tym cybernękania.
UCZNIU! Jeśli masz kłopoty związane z cyberprzemocą – porozmawiaj o tym z rodzicami lub skorzystaj z telefonów zaufania.
800 12 12 12
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka Telefon jest bezpłatny i czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.15 do 20.00.
116 111
Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży www.116111.pl Bezpłatna i anonimowa linia dla dzieci i młodzieży prowadzona przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.
RODZICU! Rozmawiaj z dzieckiem, obserwuj i reaguj. Jeśli potrzebujesz wsparcia zadzwoń:
800 100 100
Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci
Bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności wynikające z problemów i zachowań ryzykownych, takich jak: agresja i przemoc w szkole, cyberprzemoc i zagrożenia związane z nowymi technologiami, wykorzystywanie seksualne, kontakt z substancjami psychoaktywnymi, uzależnienia, depresja, myśli samobójcze, zaburzenia odżywiania.
W sieci:
Źródła:
Ilustracja miniaturki: Morgan Basham / Unsplash
Comments